Hãy là sự thay đổi mà bạn đang muốn thấy

Chúng ta thường dành khá nhiều thời gian để cố gắng thay đổi người khác. Hiển nhiên là họ có quá nhiều khuyết điểm cần phải cải thiện: nào là tính ích kỉ, kiêu ngạo, thích bắt nạt người khác hay yếu đuối, lạnh lùng, ưa đòi hỏi, vân vân.

Và thế là ta tìm mọi cách để chỉ cho mấy người đó thấy những chỗ thiếu sót của họ – dù trong đa số trường hợp đều vấp phải sự chống đối, cự tuyệt hay thậm chí, họ còn chẳng thèm mảy may xét tới những góp ý của ta. Thực là một sự ức chế khó mà chịu nổi, đôi khi còn gây ra những bất đồng nghiêm trọng. Tóm lại, chẳng thể hiểu được vì sao người khác lại không chịu tiếp thu mấy bài học mà ta dành cho họ.

Nói chung theo lối thường, ta thường ngầm phân định hai lĩnh vực: thay đổi người khác – và thay đổi chính mình. Dù có những lúc ta tự nhận ra những điểm cần phải sửa đổi ở bản thân, nhưng lại tập trung vào việc thay đổi người khác trước. Chúng ta đặt ra điều kiện cho sự thay đổi của mình dựa vào những thay đổi của người khác, và tự thề với bản thân rằng mình sẽ tốt hơn nếu người ta cũng tốt hơn, hay sẽ thôi lớn giọng nếu như họ cũng không gào thét nữa.

Dù vậy, ta lại thường bỏ qua điểm cốt lõi là: tự thay đổi cách bản thân đối xử với người khác có thể chính là cách nhanh nhất để thay đổi cách người khác đối xử với mình.

Ở một mức độ đáng kể, con người có xu hướng mô phỏng thái độ ứng xử của cộng đồng. Họ trở nên cục cằn khi sống với những người thô lỗ, và ngược lại, dễ chịu nếu ở trong một môi trường mà ai cũng đối xử tử tế với nhau. Và nếu một người cư xử một cách khôn ngoan, thì ảnh hưởng từ người ấy cũng có thể khơi gợi vốn hiểu biết tiềm ẩn trong những người ở xung quanh.

Chúng ta thường rơi vào nghịch lí khi biện hộ cho một hành vi trong khi lạm dụng một hành vi khác, ví dụ như khi ta gay gắt yêu cầu một ai đó bình tĩnh lại. Hoặc cũng có thể, có lúc ta mỉa mai nhắc nhở một người hãy tỏ ra biết cảm thông hơn. Dù sao, ở điểm này chúng ta cũng xứng đáng nhận được sự đồng cảm, bởi chính từ sự nôn nóng và quá quan tâm đến việc đưa ra lời khuyên đã khiến cho chính ta trở thành đi ngược lại ngày càng xa với những đức tính mà ta đang hướng tới.

Nói tới đây, hãy cùng nhớ lại câu nói thường bị gán một cách nhầm lẫn cho Mahatma Gandhi, nhưng dù sao thì nó cũng có ích: “Hãy là sự thay đổi mà bạn đang muốn thấy“. Câu nói này tóm gọn một điều quan trọng: cần phải có sự nhạy cảm như thế nào để thay vì trực tiếp khuyên bảo người khác, chính mình hãy trở thành một ví dụ để người khác nhìn theo.

Một khi làm được như thế, ta sẽ nhận được một điều có lợi: kiểm soát được bản thân trong những tình huống rất khó để có thể kiểm soát một người nào đó khác. Nỗi thất vọng về người khác trong ta phải được biến thành nỗ lực để kiểm soát một thứ duy nhất mà ta có thể chắc chắn điều khiển được: đó là chính bản thân mình.

Việc biến chính bản thân mình trở thành hình mẫu cho một vài đức tính nhất định thực sự tạo ra sức lan tỏa rõ rệt để khiến người khác noi theo. Ngay cả khi những thay đổi không diễn ra ngay lập tức, ít nhất ta cũng có thể tự hào rằng đã hoàn thiện bản thân mình, cũng như nhận ra ta có sức mạnh và phẩm giá để có thể trở thành những thay đổi mà ta đang hướng tới.

Original Post: Be The Change You Want To See

Biên dịch: Readers' Pot Team

VUI LÒNG GHI RÕ NGUỒN DỊCH!